De koers naar de morele bodem zal nu nog sneller worden doorgezet

Het is voor pessimisten gemakkelijker om gelijk te krijgen dan voor wie er, trotzdem, toch probeert het beste van te maken. Dat blijkt ook weer nu de Duitse regering het signaal geeft haar genereuze asielbeleid in te ruilen voor een repressievere politiek, zoals sommigen 'altijd al' hebben geweten.

Het is de Duitse president Joachim Gauck die in Davos de bocht inzette met een pleidooi voor een bovengrens op het aantal asielzoekers in zijn land. Een galante actie om de geviseerde bondskanselier Angela Merkel het gezichtsverlies te besparen om zelf zo'n ommezwaai te moeten aankondigen. Je moet geen groot analist zijn om te beseffen dat na het massageweld in Keulen, en de aanpak ervan, het draagvlak is weggeslagen voor het humane en solidaire vluchtelingenbeleid waarvoor Merkel stond.

Dat is ongetwijfeld leuk nieuws voor het groeiende leger Merkel-critici. Voor Europa, als ethische en politieke unie, is het een pijnlijke nederlaag. Met Duitsland is de laatste schotbalk weggenomen tegen de stroming van een alsmaar harder en repressiever asielbeleid in de EU. Je kunt voorspellen dat EU-lidstaten nu tegen elkaar gaan opbieden met scherpere en internationaalrechtelijk uiterst dubieuze quota voor asielopvang. Oostenrijk is er al mee begonnen, sommige Oost-Europese landen hebben de facto de teller op nul gezet. Ook België werkt eigenlijk al met een bovengrens, door maar 250 aanvragen per dag toe te staan.

De koers naar de morele bodem, waar een beschaafd en democratisch land als Denemarken al tegen aanschuurt, zal nu nog sneller worden doorgezet. In Nederland bijvoorbeeld stelt de PVV van Geert Wilders voor om alle mannelijke asielzoekers vast te zetten in gesloten kampen. De PVV is met dit soort wansmakelijke plannen virtueel de grootste partij van Nederland geworden, maar je zult zien dat nog altijd mensen opstaan die elke gelijkenis met de jaren 30 van de vorige eeuw loochenen.

Zeker, 'Keulen' heeft bevestigd dat de integratie van een omvangrijke groep (mannelijke) vluchtelingen in ons waardensysteem niet vanzelf zal lukken. Dat zal waakzaamheid en inzet vergen. Eigenlijk wisten we dat al, na de mislukking van de integratieaanpak van vorige groepen migranten.

Toch blijven we het moreel en institutioneel aan onszelf en onze grondrechten verplicht om mensen op te vangen die vluchten uit een oorlog aan de buitengrens. Want Keulen heeft helaas niets veranderd aan de uitzichtloosheid van de oorlog in Syrië en Irak, aan de tienduizenden behoeftigen, honderdduizenden doden en miljoenen vluchtelingen. Wie kan de wantrouwige Europeanen er nog toe brengen om die last eerlijk te verdelen, nu ook Duitsland de handdoek in de ring gooit?